Thị trường tiền số – Nên hiểu thế nào cho đúng?

Bên cạnh chứng khoán, tiền số – tiền điện tử cũng tạo nên cơn sốt đầu tư trong thời gian gần đây, nhất là với thế hệ trẻ. Thị trường tiền số có thể tạo ra hàng trăm, hàng nghìn triệu phú chỉ sau một đêm nhưng đồng thời cũng “thổi bay” tài sản của rất nhiều người khác chỉ trong tích tắc.

Tiền số là gì?

Theo định nghĩa của Investopedia, tiền kỹ thuật số/tiền số – Digital Currency là một dạng tiền tệ chỉ có ở dạng kỹ thuật số hoặc điện tử, tức là được xây dựng trên một hệ thống máy tính hoặc mạng lưới của một tổ chức hoặc cá nhân.

Phân biệt các loại tiền số

Tiền mã hóa (Crypto Currency)

Tiền mã hóa là từ ghép của mã hoá/mật mã (cryptography) với tiền tệ (currency). Tiền mã hóa được bảo mật bằng kỹ thuật mã hóa dựa trên nền tảng khai thác sức mạnh của máy tính kết hợp Internet (hay còn được biết đến với thuật ngữ blockchain). Tiền mã hóa hoạt động trong một hệ sinh thái mở, có thể được chuyển đổi sang các dạng tiền tệ khác.

Đa số tiền mã hóa được phát hành bởi tổ chức/cá nhân nhưng họ không có quyền kiểm soát toàn bộ lượng tiền này mà do chính cộng đồng quản lý thông qua cơ chế mã hóa, phân quyền trong hệ thống.

Trong thế giới tiền mã hóa, Bitcoin, Ethereum là hai đồng tiền giá trị nhất, được nhiều tổ chức trên thế giới công nhận.

Tiền điện tử pháp định

Đây là loại tiền tương đương với tiền tệ quốc gia, được phát hành bởi các tổ chức nhưng ở hình thức điện tử. Ví dụ tiền trong tài khoản ngân hàng được công nhận ở Việt Nam, hay tiền trong ví điện tử được công nhận như Momo, Viettel Pay…

Tiền ảo (Virtual Currency)

Loại tiền này được biết đến trong game và xuất hiện trước thuật ngữ tiền mã hóa. Tiền ảo được phát hành nội bộ bởi các tổ chức, công ty và họ có toàn quyền kiểm soát số tiền này. Tiền ảo không được hoặc rất hạn chế đổi ra các loại tiền pháp định và chỉ quy đổi ở trong một cộng đồng hẹp với nhau ví dụ như tiền ảo sử dụng trong game để mua bán vật phẩm, tiền khuyến mãi ở các nền tảng mua sắm…

Lưu ý: Các khái niệm trên chỉ mang tính chất tương đối. Chẳng hạn, về mặt học thuật, tất cả những đồng tiền không hữu hình thì đều có thể gọi là tiền ảo. Nếu hiểu theo nghĩa này thì tiền mã hóa cũng có thể coi là tiền ảo.

Làm thế nào để tồn tại trên thị trường tiền số?

Đầu tư tiền số có thể khiến bạn trở nên giàu có chỉ sau một đêm nhưng cũng khiến không ít người nghèo đi hay rơi cảnh nợ nần. Và cũng giống như nhiều hình thức đầu tư khác, số người thành công thường ít hơn rất nhiều so với người thất bại. Nguyên nhân cơ bản vẫn là do người chơi không thực sự hiểu bản chất của tiền số mà chỉ chạy theo trào lưu, không tìm hiểu kỹ về đồng tiền.

Mặt khác, cũng có không ít những “sàn” giao dịch tiền mã hóa trá hình, dự án ảo không có thực, biến tướng đa cấp… thu hút người chơi bằng những cam kết lợi nhuận hấp dẫn nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Tiền số là sản phẩm vừa có tính công nghệ, vừa có yếu tố tài chính. Do đó, trước khi đầu tư, bạn cần phân biệt mình đang đầu tư về tài chính hay đầu tư về công nghệ.

Nếu mục đích là đầu tư tài chính, bạn phải xem đồng tiền này có thể giải quyết vấn đề gì trong đời sống hay được sử dụng trong cộng đồng nào, lớn hay nhỏ, tiềm năng phát triển của cộng đồng trong tương lai ra sao.

Nếu bạn đầu tư vì công nghệ, bạn phải xem đội ngũ tạo ra đồng tiền là ai, cộng đồng blockchain đánh giá nó như thế nào, nó có gì đặc biệt so với các đối thủ hay không… Về điểm này, đầu tư tiền số cũng có nét tương đồng với đầu tư cổ phiếu. Nghĩa là quyết định mua/bán phải dựa trên việc xác định xu hướng, phân tích thị trường, đánh giá những tác động của các yếu tố vĩ mô, vi mô tới giá, phân tích giá trị nội tại… chứ không phải là ngồi xem giá, xem biểu đồ lên xuống.

Để hạn chế rủi ro, nhà đầu tư cũng cần xây dựng chiến lược và kỷ luật. Chiến lược đa dạng danh mục, quản trị vốn, quản trị rủi ro và tuân thủ kỷ luật về việc chốt lời, cắt lỗ…

Tiền số là một thị trường có nhiều tiềm năng nhưng rủi ro cũng rất cao. Nếu muốn đầu tư, bạn chỉ nên bắt đầu với một khoản tiền nhỏ để làm quen. Đừng để lợi nhuận, để tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội khiến bạn không còn cơ hội để đầu tư.